Charakter to jedna z najbardziej indywidualnych właściwości każdego człowieka. Można go rozumieć jako zespół cech osobowościowych – na jego kształt wpływ ma szereg rozmaitych czynników. Wiele w tym momencie zależy od środowiska, w jakim się wychowujemy i żyjemy, niemniej jednak powinniśmy pamiętać o tym, że sami również mamy na ten aspekt niebagatelny wpływ.
Ważne czynniki kształtujące charakter
Do najistotniejszych czynników kształtujących charakter należy rodzina. W tym obszarze człowiek w zasadzie nie ma zbyt wielkiego wyboru, a niezaprzeczalnym faktem jest to, że mnóstwo rzeczy wynosi się z domu. Na osobowość rodzina oddziałuje w rozmaity sposób – nie zawsze pozytywny. Powielane wzorce, zachowania i postawy mają zaś do siebie to, że w miarę upływu czasu utrwalają się i pogłębiają – pod warunkiem oczywiście, że ktoś nie zamierza ich zmieniać. W omawianym kontekście wspomnieć wypada jeszcze o szkole, pracy itp. Są dwa wyjścia odnośnie istniejącego stanu rzeczy: albo się go akceptuje, albo nie. Jeśli w rachubę wchodzi druga opcja, wówczas zdecydowanie warto rozpocząć w pełni świadomą pracę nad swoim charakterem. Jak do tego podejść i o czym przy tej sposobności pamiętać?
Zmiana myślenia
Na początek trzeba zwykle przeprowadzić rewolucję w sposobie myślenia – jeżeli ktoś pragnie osiągnąć sukces w jakiejkolwiek dziedzinie, także i w omawianej, musi w pierwszej kolejności popracować nad wewnętrznym dialogiem. Na próżno spodziewać się spektakularnych rezultatów, gdy w głowie aż kłębi się od negatywnych myśli. Ludzie mają tendencję do wyolbrzymiania swoich problemów, przywiązywania zbyt dużej wagi do nieprzyjemnych zdarzeń oraz do nadmiernego autokrytycyzmu. Owszem, umiejętność spojrzenia na siebie sceptycznie i z dystansem jest niezwykle cenna, ale takie podejście nie może być dominujące. Jakość myśli realnie przekłada się na jakość życia – i sprzyja pracy nad charakterem.
Samodyscyplina – czyli walka ze złymi nawykami
W szlifowaniu charakteru z nieocenioną pomocą przychodzi samodyscyplina. To doskonały sposób na wyeliminowanie złych nawyków. Przeciętnie człowiek potrzebuje od trzech do czterech tygodni, by zmienić jakieś przyzwyczajenie, ale niekiedy bardzo utrzymać się w ryzach. Tutaj kluczem do sukcesu jest metoda małych kroków. Nie ma sensu porywać się od razu z przysłowiową motyką na słońce – najrozsądniej jest zacząć od rzeczy drobnych takich jak dla przykładu:
• ograniczenie ilości kawy, słodyczy, bezproduktywnego czasu spędzanego w internecie itp.,
• wstawanie kwadrans wcześniej niż zwykle,
• codzienne porządkowanie biurka w pracy,
• kilkuminutowa gimnastyka,
• sprawdzanie poczty e-mailowej nie częściej niż raz na dwie godziny etc.
Pomysłów jest mnóstwo – wszystko w tym momencie zależy od tego, co konkretnie chce się osiągnąć. Każdy zatem powinien spojrzeć na ten aspekt przez pryzmat indywidualnych preferencji i oczekiwań oraz tego, co mu naprawdę przeszkadza.
Zwiększanie produktywności
Formowaniu charakteru służy także zwiększenie produktywności. Z tym aspektem mnóstwo ludzi ma poważny kłopot, a objawia się to w głównej mierze:
• nie doprowadzaniem podjętych zadań do końca,
• rozpraszaniem uwagi,
• traceniem czasu na nieistotne sprawy.
Tego typu trudności zawsze mają przyczynę. Może ktoś bierze na swoje barki zbyt wiele obowiązków? Albo ma pracę, której nie lubi i która hamuje jego rozwój? Lub tkwi w toksycznym związku? Dobra wiadomość jest taka, że da się z tym walczyć – warunkiem jednak jest określenie celów, do jakich dana osoba pragnie dążyć. Wówczas selekcja pewnych zadań do wykonania przychodzi w bardziej naturalny sposób, najważniejsze sprawy same wysuwają się na pierwszy plan. A gdy pojawiają się wątpliwości, wystarczy odpowiedzieć sobie na pytanie: „Czy to przybliży mnie do mojego celu?”. Przy tej okazji niezmiernie ważne jest to, by być ze sobą całkowicie szczerym.
O czym jeszcze pamiętać?
W pracy nad charakterem niebagatelną rolę odgrywają także:
• Opanowanie sztuki mówienia „nie” – asertywność przydaje się zarówno na niwie zawodowej, jak i prywatnej. Osoba, która potrafi odmawiać, zna własne granice i wie doskonale, na co może sobie pozwolić, a na co niekoniecznie.
• Rozwijanie zdolności komunikacyjnych – w dobie internetu nabiera to szczególnego znaczenia. Nawiązywanie i budowanie kontaktów społecznych wspomaga pewność siebie. Człowiek poza tym nabiera pewnej ogłady oraz poznaje różne typy ludzi – łatwiej mu później funkcjonować w rozmaitych relacjach. W tym obszarze pojawia się kilka aspektów, które warto mieć na względzie – żeby wspomnieć m. in. o uważnym słuchaniu innych osób i okazywaniu im zainteresowania, zapamiętywaniu najistotniejszych informacji itd.
• Ćwiczenie umysłu – mając do dyspozycji szereg wygodnych narzędzi, łatwo się rozleniwić. A mózg człowieka potrzebuje nieustannie nowych bodźców, by zachować sprawność. Rozwiązywanie krzyżówek, czytanie, gry planszowe – sposobów na pobudzanie go do intensywniejszej i wydajniejszej pracy jest mnóstwo.
• Chęć stania się autorytetem w wybranych dziedzinach – ale tu trzeba uważać, by nie wpaść w pułapkę perfekcjonizmu, który co prawda ma wiele zalet, ale potrafi też mocno utrudniać życie. Grunt zatem to właściwie nastawienie.
